Definisi Fatwa
Pada bahasa ia diambil daripada afta-ifta'an yang memberi maksud menjelas dan menghuraikan hukum permasalahan.
Dari Segi Istilah
Pada istilahnya pula, fatwa mempunyai pelbagai definisi antaranya:
- Fatwa adalah sebagai jawapan yang dibuat oleh mufti pada perkara yang berlaku apabila diajukan soalan kepadanya.
- Fatwa ialah mengkhabarkan hukum Allah SWT sama ada pada yang mesti atau harus.
Peruntukan Mengenai Fatwa Dalam Undang-Undang
Di
dalam Akta Pentadbiran Undang-Undang Islam (Wilayah-Wilayah
Persekutuan) 1993 [Akta 505], peruntukan mengenai fatwa dijelaskan di
bawah Seksyen 34 iaitu:
- Maksud Fatwa iaitu
pendapat atas apa-apa persoalan yang belum diselesaikan atau yang
menimbulkan pertikaian mengenai atau berhubung dengan Hukum Syarak;
- Mengenai bila sesuatu fatwa itu boleh dibuat,
iaitu apabila diperintahkan oleh Yang di-Pertuan Agong, atau atas
permintaan orang ramai melalui surat yang dihantar kepada Mufti, atau
dibuat atas kehendak Mufti itu sendiri;
- Sesuatu
pernyataan yang dibuat oleh Mufti hanya boleh diambil sebagai fatwa
jika pernyataan itu disiarkan dalam warta berhubung dengan Hukum Syarak;
- Sesuatu
fatwa yang telah disiarkan dalam warta hendaklah dipatuhi oleh semua
umat Islam yang berada di negeri itu, kecuali amalan peribadi yang
dibenarkan mengikut Hukum Syarak; dan
- Fatwa yang diwartakan merupakan sebahagian daripada undang-undang yang perlu diikuti oleh semua Mahkamah Syariah bagi negeri itu.
Status Keputusan Jawatankuasa Fatwa Kebangsaan(MKI)
Keputusan/ pandangan hukum yang dikeluarkan oleh Jawatankuasa Fatwa MKI bukan merupakan fatwa mengikut peruntukan undang-undang. Ia adalah merupakan keputusan/ pandangan hukum yang dicapai secara bersama oleh Mufti-Mufti seluruh Malaysia yang menganggotai Jawatankuasa berkenaan. Keputusan/ pandangan yang dibuat sebenarnya tidak mengikat negeri-negeri,
tetapi sebaliknya ia hanya boleh dikuatkuasakan di peringkat negeri
jika negeri berkenaan mengambil tindakan atau menerima pakai keputusan/
pandangan tersebut dan menjadikan ianya sebagai fatwa mengikut proses
pembuatan/ pengeluaran fatwa negeri masing-masing.
Oleh itu, Jawatankuasa Fatwa MKI hanya merupakan majlis diskusi/ muzakarah
bagi membincang dan memutuskan sesuatu isu/ perkara yang memerlukan
pandangan hukum khususnya yang berkaitan dengan isu/ persoalan yang
bersifat nasional dan melibatkan kepentingan seluruh persekutuan.
Soalan-Soalan Lazim
S: Apakah nama sebenar Jawatankuasa Fatwa Kebangsaan?
J: Nama sebenar Jawatankuasa Fatwa Kebangsaan ialah Jawatankuasa Fatwa Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Ugama Islam Malaysia atau ringkasnya disebut Jawatankuasa Fatwa MKI dan sering disebut sebagai Jawatankuasa Fatwa Kebangsaan.
S: Bilakah Jawatankuasa Fatwa Kebangsaan ditubuhkan?
J:
Jawatankuasa Fatwa Kebangsaan ditubuhkan pada awal tahun 1970 di bawah
Perkara 11 Peraturan Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Ugama Islam
Malaysia (MKI).
S: Apakah tugas Jawatankuasa Fatwa Kebangsaan?
J:
Tugas Jawatankuasa Fatwa Kebangsaan ialah menimbang, memutus dan
mengeluar fatwa atas apa-apa perkara berkenaan dengan agama Islam yang
dirujuk kepadanya oleh Majlis Raja-Raja. Jawatankuasa akan mengemukakan
pendapat-pendapatnya kepada Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Ugama Islam
Malaysia (MKI) yang kemudian menghantarkanya bersama-sama dengan
pengesyoran-pengesyoran kepada Majlis Raja-Raja.
S: Apakah Status Keputusan Fatwa Kebangsaan?
J: Keputusan/ pandangan hukum yang dikeluarkan oleh Jawatankuasa Fatwa Kebangsaan bukan fatwa mengikut peruntukan undang-undang. Ia merupakan pandangan hukum
terhadap sesuatu isu yang dibincangkan dan ia merupakan keputusan
bersama sesama Mufti dari setiap negeri yang menganggotai Jawatankuasa
tersebut. Keputusan/ pandangan tersebut tidak mengikat negeri-negeri,
tetapi sebaliknya ia hanya boleh dikuatkuasakan di peringkat negeri jika
negeri berkenaan mengambil tindakan atau menerima pakai keputusan/
pandangan tersebut mengikut kaedah pembuatan/ pengeluaran fatwa negeri
masing-masing.
S: Berapa ramai Mufti di seluruh Malaysia.
J: Jumlah Mufti di Malaysia ialah seramai 14 orang iaitu setiap negeri mempunyai seorang Mufti.
S: Berapa kali Jawatankuasa Fatwa MKI bermuzakarah setahun?
J:
Mengikut perancangan, Jawatankuasa Fatwa MKI dijadualkan bermuzakarah
sebanyak 6 kali setahun ATAU mengikut keperluan dan isu-isu berbangkit.
S: Bagaimana proses Jawatankuasa Fatwa MKI membuat keputusan?
J: Jawatankuasa
Fatwa MKI dalam membuat sesuatu keputusan/ memberikan pandangan hukum
terhadap sesuatu isu/ perkara adalah berdasarkan kajian dan penyelidikan
yang mendalam. Hasil kajian tersebut
terlebih dahulu diteliti dan dibincang oleh Panel Kajian Akidah (PKA)
atau Panel Kajian Syariah (PKS) JAKIM sebelum dikemukakan kepada
Jawatankuasa Fatwa MKI untuk diputuskan. Sesuatu keputusan/
pandangan hukum itu hanya akan diputuskan setelah Jawatankuasa
berpuashati mengenainya. Keputusan/ pandangan hukum adalah keputusan
yang dicapai secara bersama oleh Mufti-Mufti seluruh Malaysia yang
menganggotai Jawatankuasa berkenaan.
S: Apakah e-Fatwa?
J:
e-Fatwa ialah satu laman web yang memuatkan keputusan/ pandangan hukum
Jawatankuasa Fatwa MKI dan Fatwa Negeri-Negeri sama ada yang diwartakan
atau tidak diwartakan serta maklumat berkaitan dengan program/ aktiviti
Institusi Fatwa di negara ini. e-Fatwa boleh diakses melalui alamat URL
http://www.e-fatwa.gov.my/ ATAU melalui Laman Web JAKIM ATAU laman-laman web Jabatan-Jabatan Mufti di seluruh Malaysia.
Salam. Apabila fatwa dikeluarkan berapa lama tempoh utk kami mematuhinya ? 4 tahun, 7 tahun? Atau bkn satu kewajiban utk kami mematuhinya?
ReplyDelete